HTTP/3 Nedir, Ne İşe Yarar?
5 min readİnternet söz konusu olduğunda hedef her zaman hızdır. Çok yakında site sahipleri sitelerinin hızını artırmak için yeni HTTP/3 kullanma seçeneğine sahip olacak ve tarayıcınız yeni protokolü benimsediğinde, daha hızlı veri indirmelerini fark edeceksiniz. İnternetteki bilgilere erişirken hem hızı hem de güvenliği artırmak için birlikte çalışan birden çok teknolojinin bir karışımı HTTP/3 ‘dür.
Peki nedir bu HTTP/3 diyorsanız, HTTP/3’ün tanımına geçmeden önce “HTTP nedir?” sorusuyla işe başlayalım!
HTTP Nedir?
Basitçe ifade etmek gerekirse, HTTP, başka bir web sunucusundan bilgi ve dosyalara erişmenizi sağlayan protokoldür.
HTTP, web sayfalarının sunucudan tarayıcılara nasıl teslim edildiğini tanımlayan kurallar dizisi olan Hypertext Transfer Protocol – Köprü Metni Aktarım Protokolü anlamına gelir. Birincil amacı bir web sunucusu ile iletişim kurmaktır.
Tüm bu iletişim TCP ağları üzerinden gerçekleşir. TCP, bir IP adresinden diğerine veri teslimini gerçekleştiren bir protokoldür. Hem sunucuları hem de istemcileri kapsar.
HTTP’nin Geçmişi
Protokol 1980’lerin sonunda ve 1990’ların başında geliştirilmiş ve 1996’da kamuoyuna açıklanmıştır. HTTP’nin orijinal sürümü, Transmission Control Protocol (TCP) kullanır. İlk olarak 1974’te tanımlanmış olan TCP, hiçbir zaman günümüzün web’inin hızı ve duyarlılığı düşünülerek tasarlanmamıştır. Google, HTTP/2‘yi bilgilendiren SPDY adlı yeni bir protokolle TCP’nin birçok sorununu gidermeye çalışmıştır.
Protokolün bu ilk sürümü, 2015’te ikinci sürüm olan HTTP/2 piyasaya sürülene kadar neredeyse yirmi yıl boyunca tek sürümdür. İkinci nesil HTTP, bağlantıyı daha hızlı hale getirmek için ardışık düzen ve veri sıkıştırma kullanır. Şu anda standart iletişim için ana protokol olarak TCP’yi kullanan HTTP/2’dir.
HTTP/3 Nedir?
HTTP/3, web üzerinden bilgi aktarımının temelini oluşturan Hypertext Transfer Protocol‘ün (HTTP) en yeni üyesidir. Internet Engineering Task Force tarafından HTTP/2’nin yerine daha modern bir alternatif olarak benimsenmiştir. İnternetteki bilgilere erişirken hem hızı hem de güvenliği artırmak için birlikte çalışan birden çok teknolojinin bir karışımıdır.
Bu yeni teknoloji, verileri daha hızlı gönderir, hatalara karşı daha az duyarlıdır ve gecikmeyi azaltır. Böylece bağlantıya tıkladığınızda site daha hızlı yüklenmeye başlar. HTTP/3 ayrıca yerleşik şifrelemeye sahiptir, bu nedenle ayrı bir HTTPS atamasına gerek yoktur. TLS (Transport Layer Security) 1.3 şifrelemesini çalıştırır. Bu, HTTPS’ye “S” koyan protokoldür.
HTTP/3 önceki sürümlerin yaptığı gibi Transmission Control Protocol (TCP) kullanmaz. Bunun yerine, 2012’de Google tarafından geliştirilen, bir istemcinin bağlantı kurmak için yapması gereken gidiş-dönüş sayısını azaltan şifrelenmiş genel amaçlı bir aktarım protokol olan QUIC üzerinden çalışır.
Varsayılan olarak şifrelenen QUIC, HTTP trafiğini hem hızlandırmak hem de güvenli hale getirmek için tasarlanmıştır.
HTTP/3 Nasıl Çalışır?
HTTP/2 ve HTTP/3 arasındaki en önemli fark, veri paketlerini internet üzerinden nasıl gönderdikleridir. Yeni HTTP/3, TCP yerine UDP kullanır. Hem TCP hem de UDP, internet üzerinden veri bitleri göndermek için kullanılan protokollerdir. Bununla birlikte, eski TCP ile bilgi paketleri sıralı, hata kontrollü ve güvenilir bir yöntemle gönderilir. Kulağa harika geliyor, ancak aktarım sırasında bir paket kaybolsa bile, bir kazanın trafik sıkışıklığına neden olduğu gibi tüm süreci aksatabilir.
HTTP/3, UDP protokolünü kullanarak herhangi bir sıralama veya hata denetimi olmadan bilgi gönderir. TCP’den daha az güvenilirdir ancak daha hızlıdır. Paketler kaybolursa, kullandığınız uygulama eksik paketlerin yeniden gönderilmesini isteyebilir, belki bunu yapmak için TCP’yi kullanabilir. Ancak, HTTP/2’den farklı olarak, kaybolan paket yalnızca o paketteki verileri etkiler. Diğerlerinin aktarımını etkilemez. Sanki birisi trafik kazasına karışan arabaları sihirli bir şekilde yolun kenarına götürür, böylece araçlar yoldan geçmeye devam edebilir.
Bu en yeni HTTP protokolü, aynı anda HTML, JavaScript, CSS ve resimler gibi birden çok veri akışı gönderebilen tek bir bağlantı oluşturur.
Kullanıcılar için HTTP/3 Neden Önemlidir?
TCP’den QUIC’e geçmenin faydalarına aşağıdaki listeden göz atabilirsiniz:
1. Daha düşük gecikme
Bu, web sitelerinin ve hizmetlerin daha hızlı yüklenmesi gerektiği anlamına gelir. Bazı testler sırasında Google, QUIC kullanmanın arama sonuçlarını %3,6 hızlandırdığını ve YouTube yükleme sürelerini %15 kısalttığını buldu.
2. Ağlar arasında geçiş yaptığınızda daha düşük etki
Geleneksel olarak, WiFi’den mobil ağa geçerseniz, tarayıcınızın oturumları “yeniden müzakere etmesi” gerekir. QUIC ile bu devir işlemi artık gerekli değildir. QUIC, tamamen web’in performansını artırmakla ilgilidir. Kullanıcılarınız için bu, daha hızlı yüklenen web siteleri ve uygulamalar anlamına gelir, bu da daha keyifli bir deneyim sağlar.
Şu anda, protokolü zaten destekleyen herhangi bir tarayıcıyı kullanarak QUIC’in avantajlarından yararlanabilirsiniz.
Bazı web barındırıcıları HTTP/3 özellikli sunucular da sunar. Sitenizin ziyaretçileri yeni protokolü destekleyen tarayıcılar kullanıyorsa, daha kısa yükleme sürelerinden yararlanırlar.
Çoğu son kullanıcı, tarayıcıların web ile etkileşimde bulunma biçiminde büyük bir değişikliğin eşiğinde olduğunu bile bilmeyebilir. Ancak, HTTP/3 desteği daha fazla tarayıcı için yayıldıkça, etkisini hissedecekler.
HTTP/3 İçin Tarayıcı Desteği
Yıllardır QUIC’i tartışan Google, HTTP/3’ü zaten 29 sürümünde Chrome’ye yerleştirdi. Merak ediyorsanız, bu sürüm 2013’te çıktı, bu yüzden Google bu işlemi uzun zaman önce yaptı diyebiliriz.
Şu an itibariyle, Opera, Google’den sonra QUIC’i destekleyen diğer tek tarayıcıdır. Chrome veya Opera kullanıyorsanız, HTTP/3’ü destekleyen web sitelerinde web sayfalarını daha hızlı yüklediklerini fark edeceksiniz.
Diğer tarayıcı ve yazılım üreticilerilerine gelecek olursak, şüphesiz, zamanla bu yeni standart için destek ekleyeceklerdir. Özellikle Microsoft Edge’in daha yeni sürümleri…
Bir Web Sitesinin HTTP/3 Kullanıp Kullanmadığını Nasıl Anlarım?
Bir web sitesinin HTTP/3 kullanıp kullanmadığını kontrol etmek için aşağıdaki çevrimiçi araçlardan herhangi birine başvurabilirsiniz:
HTTP/3 ve QUIC, web sitelerinin yüklenmesi için beklememiz gereken süreyi azaltacak ve nihayet standart hale geldiğinde, kullanıcılara iyi bir performans sağlamak için HTTP/3 uygulamak öncelik haline gelecek. Ancak, şimdilik beklememiz gerekiyor.
En iyi WordPress SEO Eklentileri
